همه ما آرزو داریم کودکمون یه برنامه زمانی مشخص برای خوابیدن داشته باشه؛ اما امکان داره تو خواب کودک نوپا اختلالایی به وجود بیاد؛یعنی زیاد بخوابن یا مدام نصف شب از خواب بیدار شن. در این مورد که چرا کودکتون کم می‌خوابه و نصف شبا بلند میشه، می‌تونید مقاله «چرا بچه‌های نوپا شب‌ها بیدار میشن؟(علل و درمان)» رو بخونید.
و اما در مورد «خواب‌زیاد» دلایل مختلفی وجود داره. برخی از اونا نیاز به درمان دارویی دارن اما گاهی لازمه شما اول دنبال دلیل پرخوابی بچه‌اتون باشید. شاید دلیلش خیلی ساده باشه و با چند راه‌حل درمان بشه. در این مقاله می‌خوایم دراین مورد براتون توضیح بدیم.
کودک نوپای من در روز چقد می خوابه؟
کودکای نوپا بین سن یک تا ۲ سال معمولا ۱۱ تا ۱۴ ساعت باید بخوابن. در حدود ۱۸ ماهگی شاید هم زودتر، بچه‌ها کم‌خوابی رو تجربه می‌کنن.
البته خیلی از بچه‌های نوپا در طول روز ۲ بار چرت می‌زنن که می‌تونه الگوی خواب بچه رو مختل کنه و روی سرعت خوابش در شب تاثیر بذاره.
دلیل خوابیدن زیاد کودکان نوپا
باید بهتون بگیم که خوابیدن زیاد کودک یه مشکل نادره. بدن اونا به سرعت در حال رشده و هرازگاهی نیاز به استراحت دارن.
حالا در ادامه براتون از مواردی که باعث میشه بچه‌ها زیاد بخوابن، میگیم:
در حال رشد هستن:
بچه‌ها به سرعت بزرگ میشن و این اولین دلیلیه که باعث میشه خوابشون کم یا زیاد باشه. این موضوع رو می‌تونید تو نوزادتون یا کودکتون نوپاتون ببنید. چون بیشتر مراحل رشدشون در خواب اتفاق میوفته. شاید این سوال رو بپرسید که این جهش رشد چقد طول می‌کشه؟
باید گفت تو نوزادا جهش رشد خیلی سریع اتفاق میوفته و فقط یک تا دو روز طول می‌کشه. تو کودکان نوپا یک هفته یا بیشتره.
یادتون باشه اگه کودکتون به خاطر این رشد بیش از اندازه می‌خوابه، احتمال داره برنامه خوابش بهم میریزه اما بعد کم کم خوابش منظم میشه.
دندونش داره درمیاد!
وقتی کودکتون در حال دندون درآوردنه، در طول شب بارها از خواب بلند میشه و در طول روز هم کمتر می‌تونه بخوابه. پس مدام خواب آلوده و دوست داره بخوابه.
امکان داره همراه دندون درآوردن یه‌سری علائم سرما‌خوردگی هم داشته باشه مثل تب با درجه پایین و مخاط گلو. البته که این دندون درآوردن بیشتر از چند روز تا یه هفته بیشتر طول نمی‌کشه.
کودکتون مریضه:
یادتون باشه وقتی کودکتون از دوره بیماری خارج میشه نیاز به خواب و استراحت داره. مثل دندون درآوردن، مریضی باعث میشه کودکتون در طول شب نخوابه و در طول روز هم نتونه چرت بزنه و حس گیجی و بی‌حسی داره.
گرفتگی گلو یا بینی راه‌های هوایی کودکتون رو می‌بنده و اجازه نمیده به راحتی بخوابه و مدام در حال چرت‌زدنه. پس وقتی حالش بهتر شد، نیاز به خواب بیشتر داره.
کمبود ویتامین داره:
امکان داره مشکل کودکتون دارویی باشه. یعنی کمبود ویتامین داره. زیاد خوابیدن بچه‌ها ممکنه به خاطر کمبود آن یا سایر ویتامین‌ها باشه.
چه زمان باید نگران خواب کودکم بشم؟
به طور کلی باید گفت دکترای کودک بیشتر نگران کم‌خوابی کودکتون هستند تا پرخوابی. ولی پرخوابی هم گاهی اختلال خواب حساب میشه، پس شما به عنوان والدین سعی کنین دنبال نشونه‌هایی باشین که نشون می‌ده کودکتون وقتی بیداره خسته و بی‌حاله. معمولا اینا نشونه‌هایی برای اختلال خوابه.
تحقیقا نشون میدن که بچه‌هایی که خواب کافی نداشته باشند، به مشکلات زیر دچار میشن:
- نمی‌تونه درست تمرکز کنه.
- مشکلات یادگیری داره.
- به خوبی نمی‌تونه رفتارشو کنترل کنه.
- عملکردش تو مدرسه ضعیفه.
البته یادتون باشه طبیعیه که کودکتون پایان روز خسته باشه چون در طول روز کلی فعالیت کرده اما حتما شما می‌تونید فرق بین خستگی کودکتون به خاطر بازی و درس زیاد با خستگی مزمن به خاطر اختلال خواب رو متوجه بشید.
اختلال های خواب رو بشناسین
کودک نوپا یا حتی نوجوون و بزرگسال امکان داره به اختلالات خواب دچار بشن. این اختلال‌ها باعث خواب‌آلودگی بیش از اندازه تو کودک نوپا میشه. اختلال مثل وقفه تنفسی درخواب یا آپنه خواب (sleep apnea)، بی‌خوابی (insomnia)، پرخوابی (hypersomnia) و سندرم تاخیر در فاز خواب.
در وقفه تنفسی در خواب،کودکتون برای چند ثانیه نفس نمی‌کشد. این اتفاق چندین‌بار در طول شب میوفته. یعنی تا زمانی که کودکتون از خواب بلند بشه، اکسیژن بهش نمی‌رسه. برای همین مدام در طول روز خواب‌آلوده و دوست داره زیاد بخوابه.
۴ درصد از بچه‌ها ممکنه به این اختلال دچار بشن که معمولا بین ۲ تا ۸ سالن.
در سندرم تاخیر در فاز خواب هم کودکتون تمایل داره تا دیروقت یا حتی تا صبح زود بیدار بمونه. یعنی از میانگین ساعتی که افراد به خواب میرن یا از خواب بلند میشن دیر بخوابه و دیرتر از خواب بلند بشه.
به همین دلیل این بچه‌ها با نزدیک‌شدن به طلوع آفتاب به خواب میرن و ممکنه تا بعدازظهر یا دیرتر از خواب بلند نشن.
اگه شما نگران کودکتون هستید که به یکی از این اختلال‌ها دچار شده باشه؛ پس شک نکنید و سریع با دکترش این موضوع رو مطرح کنین.
چجوری کودکم خواب بهتری داشته باشه؟
یسری تکنیک‌ها هست برای اینکه بچه‌ها خواب راحت و خوب و کافی داشته باشن که در ادامه براتون میگیم:
- چند ساعت قبل از اینکه به رختخواب بره فعالیت‌های بدنی و بازی‌های پرهیجان رو تموم کنین.
- تبلت و تلویزیون و گوشی قبل از ساعت خواب خاموش کنین
- یه برنامه خواب منظم برای کودکتون درست کنین. اون باید یاد بگیره یه ساعت مشخصی بخوابه و یه ساعتی هم از خواب بلند بشه.
- اگه کودکتون نصفه شب از خواب بلند شد و کاری داشت حتما بهش رسیدگی کنین. البته نباید اجازه بدید رو تخت شما بخوابه و باید بعد از اینکه مشکلش رفع شد به رختخوابش برگرده.
- حموم رفتن یه راه عالیه برای اینکه کودک برای خواب آماده بشه. به خصوص یه دوش آب گرم که باعث آرامش کودکتون میشه.
- اگه کودکتون در طول روز چرت می‌زنه و شما متوجه شدید که این چرت‌ها اختلالی در خواب شبش ایجاد کرده، مدت زمان چرتشو کم کنین
- کودکتون اگه بخواد تو اتاق خودش بخوابه امکان داره به اضطراب جدایی دچار بشه. پس اول باهاش صحبت کنین و به کودکتون اطمینان رو بدید که حتی اگه باهاش تو یه اتاق نباشین اما همیشه تو خونه هستید و اون در امانه. مدام با کودکتون سر اینکه باید رو تختش بخوابه دعوا نکنید قدم به قدم باهاش پیش برید.
- سعی کنین از چراغ خواب یا عروسکاش یا آهنگای آروم استفاده کنین تا حس امنیت داشته باشه. اتفاقا ما هم در آی‌قصه آهنگ‌هایی مخصوص کودکان نوپا داریم به نام «خوابآوا» که به خوابشون کمک زیادی می‌کنه.
- در ساعت مناسب کودکتون غذاشو بخوره. به این صورت غذاش تا زمان خواب هضم شده و سنگین نمی‌شه.
- به کودکتون کافئین ندید. بعضی از شما پدرها و مادرها فکر می‌کنید کافئین یعنی قهوه، ولی وقتی یه تیکه شکلات یا نوشابه به کودکتون می‌دید، در خوابش اختلال ایجاد می‌کنین. موقع خواب هم مواد غذایی و نوشیدنی که قند و کافئین داره رو محدود کنین چون هم برای سلامتی کودکتون مضره و هم برنامه خوابشو بهم میریزه.
درپایان….
با هرکدوم از روش‌های بالا می‌تونید یه خواب باکیفیت و مناسب و کافی برای کودکتون فراهم کنین. البته اگه کودکتون بیش از اندازه می‌خوابه یا در کل با خواب مشکل داره اصلا نگران نباشین، اون به صورت طبیعی داره رشد می‌کنه. اما اگه اون یه جور دیگه رفتار می‌کنه که شما رو نگران کرده، حتما باید با دکترش صحبت کنین.
