فصل طوفانهای شدید، زمان خوبی برای بررسی تعداد بیشماری از عکسها و تصاویر مربوط به طوفان و تندباد است که در صفحات اجتماعی نشان داده میشود، اما در حقیقت، خیلی از آنها یا جعلی هستند یا مربوط به فیلمهای سینمایی یا تحریف شدهاند. این تصاویر بدنبال طوفان جدیدی (یا واقعی) از عکسهای فوتوشاپ شده از کوسههایی که در مناطق مرکزی شهر شنا میکنند یا موجهایی که خود را به مجسمه آزادی (نیویورک) میکوبند، در صفحات اجتماعی منتشر شده و همیشه هم نمیتوان عکسهای واقعی را از غیرواقعی تشخیص داد.
امروزه، ما در میان طوفانی از اطلاعات غلط و تحریف شده زندگی میکنیم: خیلی از ماها، اطلاعات مورد نظرمان را از طریق اینترنت جستجو میکنیم، ولی حجم عظیمی از این اطلاعات، بصورت تحریف شده و با هدف گمراه کردن مردم به اشتراک گذاشته میشود. پس فرزند شما از کجا باید بداند که کدام یک از این اطلاعات، واقعی و کدامیک، جعلی و ساختگی است؟ شما به عنوان والدین کودک، این وظیفه مهیج و در عین حال، دشوار را بر عهده دارید تا به فرزند خود، نحوه تشخیص مطالب واقعی از غیرواقعی را در اینترنت نشان دهید.
این مطلب را مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی آیقصه از سایت معتبر pbs ترجمه و بازنویسی کرده است.

اما این کار به آن راحتی که به نظر میرسد نیست! پس بیایید با یک آزمون صحیح و غلط سریع، کارمان را شروع کنیم. بنظر شما، کدام یک از جملات زیر درست است؟
- تشخیص عکسهای جعلی، آسان است.
- بچههای امروزی، مخصوصا در استفاده از فناوریهای جدید، خیلی باهوش هستند.
- بهترین راه برای تشخیص واقعی بودن یک وبسایت این است که کل صفحه را از بالا تا پایین، بدنبال سرنخ جستجو کنید.
اگر از نظر شما تمامی مطالب بالا درست است، خواندن ادامه این مقاله برایتان مفید خواهد بود، چراکه هیچ یک از آنها صحت ندارد، بعبارتی:
- تشخیص عکسهای جعلی کار دشواری است. به عنوان مثال، عکسهای مربوط به افرادی که در این سایت میبینید، به کمک جدیدترین ابزار هوش مصنوعی ساخته شده است.
- بچههای امروزی خیلی باهوش هستند، اما هنوز هم برای فهم نحوه استفاده امن و بیخطر از فناوری، به کمک ما نیاز دارند، درست همانطور که در یادگیری نکات مربوط به ایمنی جادهای و یا نحوه خواندن به کمک ما نیاز دارند.
- بهترین راه برای تشخیص صحت مطالب یک وبسایت این است که در سایتهای دیگر دنبال سرنخ بگردید و ببینید آیا همان اطلاعات را میتوانید در صفحات مختلف بیابید یا خیر.

اینترنت، فضای پیچیدهای است و مملو است از افراد و حتی رباتهای تماس نرمافزاری که سعی میکنند ما را گول بزنند. با این اوضاع، چطور میتوانید به فرزندان خود در تشخیص مطالب واقعی از جعلی کمک کنید؟ در اینجا، 10 نکته کلیدی ارائه میشود که به کمک آن میتوانید به همراه فرزندتان در اینباره تحقیق کنید:
- از گزینه جستجوی ایمن مرورگر استفاده کنید تا فرزندانتان تصادفا با تصاویر مستهجن و نامناسب مواجه نشوند. هر موتور جستجو در قسمت تنظیمات خود دارای گزینههایی است که با انتخاب آنها میتوانید مشخص کنید که چه چیزهایی را میخواهید ببینید و چه چیزهایی را نه.
- یاد بگیرید چطور و به چه شکل با فرزندان خود در مورد اطلاعات آنلاین، تبلیغات، و رسانههای اجتماعی صحبت کنید.
- به همراه فرزندان خود بدنبال مطالب مورد نظرتان در اینترنت بگردید. سعی کنید هنگام جستجو، مطالب مشابه و یکسان را در سایتهای مختلف پیدا کنید – به هیچ وجه، به اولین سایتی که پیدا کردید اعتماد نکنید.
- در حین جستجو، از فرزند خود سوالاتی بپرسید که باعث شود با خود فکر کند این اطلاعات از کجا میآید. سوالاتی مانند “از کجا این را میدانی؟” یا “آیا میتوانیم این را ثابت کنیم؟”
- تفاوت بین واقعیت و عقیده و نظر شخصی را برایش توضیح دهید. غذاهایی را انتخاب کنید که بنظر فرزندتان خوشمزه یا حال بهم زن است و برایش توضیح دهید که این نظر و عقیده او است، اما رنگ و لعاب و ظاهر غذا و هزینه آن، یک واقعیت است.
- نحوه استفاده از حقیقتسنجهای حرفهای که محتوای آنلاین را ارزیابی میکنند یاد بگیرید، مثلا استفاده از رویکرد حقیقت سنجی در گروه آموزش تاریخ استنفورد (SHEG) باعث کشف یک پارادوکس شد و آن اینکه: برای درک بهتر یک وبسایت، ابتدا باید از آن خارج شوید. جوئل بریک استون، مدیر SHEG در اینباره توضیح میدهد: “زمانی که نرمافزارهای حقیقتسنج با یک سایت ناآشنا برخورد کردند، از آن خارج شده، یک تب جدید در مرورگر خود باز کردند و برای یافتن اطلاعات مربوط به سایت اصلی، در کل اینترنت به جستجو پرداختند.”
- به سایت Snopes.com مراجعه کنید تا ببینید مطلبی شگفتآور که در صفحات اجتماعی با آن مواجه شدهاید، واقعیت دارد یا خیر. وبسایت اسنوپز شهرت زیادی در تحقیق در مورد داستانهای دروغین دارد.
- عجول نباشید. خود ما هم اغلب، مطالب را قبل از اینکه حتی به درست یا دروغ بودن آن بیاندیشیم، سریع به اشتراک میگذاریم.