مجله کودک: این روزها، بیماری کرونا یا همان کووید 19 باعث بلاتکلیفی و سردرگمی پدر و مادرها، بزرگترها و بچه‌ها شده است. به‌هم ریختن روال عادی زندگی و مدرسه‌ها و کارها، باعث ایجاد استرس و نگرانی بین اعضای خانواده شده است؛ نگرانی در مورد سلامت و امنیت روانی همه‌ی اعضای خانواده. متاسفانه در این میان بچه‌ها بیش از هرکس دیگر از خانه‌نشینی و دوری از دوستان و مدرسه آسیب میبینند، اما خبر خوب این است که متخصصین راه‌حل‌هایی برای رویارویی با این اضطراب‌ها و نگرانی‌ها پیشنهاد دادهاند.
در این مطلب به شش نکته‌ا‌‌‌ی اشاره خواهیم کرد که با رعایت آن‌ها شما میتوانید فرزندانتان را در برابر استرس‌های ناشی از بیماری کرونا و خانه‌نشینی در امنیت نگه دارید. این نکات به پیشنهاد گروهی از روانشناسان کودک در سایت معتبر parents منتشر شده است.
آرامش خود را حفظ کنید
از همه مهم‌تر و اولین قدم این است که پیش از هر چیز شما به عنوان بزرگتر، آرامش خود را حفظ کنید و سطح اضطرابتان را کنترل کنید. بچه‌ها تمایل زیادی دارند از رفتار والدین و بزرگترها الگوبرداری کنند. آن‌ها شدیدا تحت تاثیر عوامل استرس‌زایی که در محیط اطراف‌شان وجود دارد قرار می‌گیرند. بنابراین باید حواستان به اعمال و رفتارتان جلوی بچه‌ها باشد و به این فکر کنید که تا چه حد عکس‌العمل شما نسبت به این شرایط ممکن است روی بچه‌ها تاثیر بگذارد. همچنین در هر زمانی بچه‌ها سوالاتی برایشان پیش می‌آید که از شما می‌پرسند. پاسخ مناسب و با آرامش به سوالات آن‌ها می‌تواند تا حد زیادی استرس آن‌ها را کاهش دهد. پس لازم است که به اندازه کافی برای پاسخ به پرسش‌های بچه‌ها وقت بگذارید و با آن‌ها گفتگو کنید.
روراست و صادق باشید
ممکن است شما فکر کنید که صحبت با کودکان در مورد یک بیماری همه‌گیر و ناشناخته، آن‌ها را دچار استرس و ترس میکند. اما واقعیت این است که واردکردن موضوعات پیچیده و نگران‌کننده به گفتگوهای خانوادگی در حقیقت منجر به کاهش عوامل استرس‌زا و پذیرفتن آن‌ها مي‌شود. چرا که کودکان تخیل قدرتمندی دارند و میتوانند در ذهنشان، سناریوهایی را تصور کنند که خیلی بدتر از واقعیت موجود است. بنابراین، با صحبت‌کردن و ارائه‌ی اطلاعات درست و واقعی که البته متناسب با سن کودکان باشد، می‌توانیم به آن‌ها کمک کنیم تا از دید منطقی‌تر و واقعی‌تری به شرایط فعلی نگاه کنند.
پس همان‌طور که اخبار را دنبال می‌کنید و اطلاعات روز را از رسانه‌های معتبر و مقامات و مسئولین بهداشت دریافت می‌کنید، تمام نکاتی را که باید کودکانتان بدانند به آن‌ها منتقل کنید. اطلاعاتی همچون راههای پیشگیری، وضعیت گسترش بیماری و حتی وضعیت دیگر دوستان و افراد نزدیک به خانواده که ممکن است دچار این بیماری شده باشند. فقط باید دقت کنید که نیازی به منتقل کردن اطلاعاتی همچون آمارهای بیماری و یا پیامدهای ناشی از بیماری و… نیست. چراکه این اطلاعات آن‌ها را دچار ترس یا سردرگمی میکند. اگر مدرسه‌ی فرزندتان یا پارک مورد علاقه‌اش تعطیل شد، تمام آنچه را پیش آمده و نکات ایمنی این اتفاق را برایش توضیح دهید و چه بهتر که بر اهمیت خود مراقبتی تاکید کنید.
یک برنامه روزانه مشخص بسازید
تحقیقات نشان داده که داشتن برنامه‌ی زمانی مشخص و فعالیتهای پربازده، مزایای زیادی برای بچه‌ها دارد. بنابراین سعی کنید فعالیتهایی را برای آن‌ها طراحی و برنامه‌ریزی کنید که هم باعث پر کردن وقت آن‌ها می‌شود و هم خاطرات جذاب و زیبایی را برایشان رقم می‌زند. مثلا اگر فرزندتان در مدرسه، کلاس هنر دارد، او را تشویق کنید که در طول مدت زمانی که در منزل است کارهای هنری‌اش را دنبال کند، نقاشی بکشد و رنگ‌آمیزی کند. زمان‌های خاصی را هم برای مطالعه و انجام تکالیف قرار دهید. همچنین برای بازدید از موزه‌ها و مکان‌های دیدنی و باغ وحش‌های آنلاین و مجازی اختصاص دهید. همچنین محققان در تحقیقات خود دریافتند که وقت‌گذرانی و گردش در طبیعت، اثرات مثبت زیادی بر روی سلامت جسمی و روحی کودکان دارد. پس چه بهتر که کل خانواده با پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری در خیابان‌های نزدیک به خانه یا شاید پارک‌های بیرون از شهر، وقت بیشتری را در فضای خارج از منزل بگذرانند.
مدیریت تماشای تلویزیون و بازی با گوشی
الان وقتش است سختگیری را کنار بگذارید! اگر به کودکان اجازه دهیم که طی چند هفته‌ای که در خانه مانده است، چند ساعت بیشتر با گوشی و کامپیوتر بازی کنند و یا تلویزیون تماشا کنند، هیچ ایرادی ندارد. در شرایط فعلی، انعطافپذیری از اهمیت بالایی برخوردار است. پس در مورد تغییر دادن و یا کم‌کردن قوانین منزلتان احساس گناه نداشته باشید. البته این به معنای ساعات نامحدود بازی با گوشی نیست. شما باید تلاش کنید بین فعالیتهای دیجیتال (در فضای مجازی) و غیردیجیتال (در دنیای واقعی) تعادل برقرار کنید. برای مثال، اگر کودکتان هر روز صبح، مدت زمان مشخصی را در یک کلاس آموزشی آنلاین صرف میکند، باید پس از آن، وقت استراحت داشته باشد تا در فعالیتهای خلاقانه‌ای همچون نقاشی یا کمک به پخت‌و‌پز و یا بازی‌های رومیزی (مثل منچ و مارپله و…) با تمامی اعضای خانوده شرکت کند. البته ما بزرگترها هم باید بر مدت زمانی که خودمان از دستگاه‌های دیجیتال مثل گوشی و لپتاپ استفاده می‌کنیم هم نظارت کنیم.
فعالیتهای خود مراقبتی را در منزل انجام دهید و ارتباط خود را با دیگران حفظ کنید
اگر در خانه بچه دارید، در قبالش مسئولید. پس اول سلامت خود را تامین کنید. هر زمان که میتوانید برای فعالیتهایی همچون مطالعه، ورزش و تفکر و مدیتیشن وقت بگذارید. یکی از بهترین راههای کاهش اضطراب، حفظ ارتباط با دوستان و خانواده است. پس با تلفن یا با تماس تصویری یا در دید و بازدیدهای کوتاه با رعایت مقررات بهداشتی با نزدیکانتان گپ بزنید. همچنین با والدینِ دیگری که می‌شناسید هم برای مکالمات و صحبت‌های روزمره در تماس باشید. این تماس‌ها فضای امنی را برای شما خلق میکند و شما میتوانید در این فضای امن آزادانه هر گونه احساس پریشانی و درماندگی را با یکدیگر در میان بگذارید و خودتان را خالی کنید.
رفتارهای ناشی از استرس
وقتی بچه‌ها دچار استرس میشوند، ممکن است رفتارشان تغییر کند. بنابراین اگر دیدید فرزندتان دچار نوسانات خلقی و عدم تمرکز و حواسپرتی شده است، تعجب نکنید. الان زمانی است که باید با فرزندتان صبورتر باشید و بیشتر او را حمایت کنید. در این مدت ممکن است رفتارهایی را از فرزندتان ببینید که باعث نگرانی‌تان شود؛ مثل شکایت از بدن‌درد، بی‌حوصلگی یا بی‌قراری و بهانه‌گیری. ممکن است بچه‌ها به شما بگویند حالشان خوب نیست و یا سردرد دارند. این‌ها علائمی هستند که ممکن است به‌خاطر نگرانی از شرایط و یا خستگی و درماندگی آن‌ها رخ داده باشد. اگر فکر کردید این وضعیت در شما یا فرزندتان خیلی پیچیده شده است، شاید وقت آن رسیده باشد که با یک مشاور یا روانشناس صحبت کنید و از او مشاوره بگیرید.
