هرچند بیش از یک سال از آغاز پاندمی کرونا در جهان می‌گذرد، اما همچنان برای عده‌ای سوالات و ابهامات زیادی درباره راه‌های موثر برای درگیر نشدن با ویروس کرونا وجود دارد. از طرفی انتشار اطلاعات و پیام‌هایی بدون منبع معتبر به‌صورت نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. در این راستا تیم پژوهشی و آموزشی آی قصه تصمیم گرفته است در این پست به سوالات متداولی درباره استفاده ماسک برای کودکان و اثرگذاری یا ضررهای آن پاسخ بدهد.
پیش از هر چیز، لازم است با کودکان با زبانی ساده درباره کرونا صحبت کنید و به او توضیح دهید این بیماری چگونه است و چه اقداماتی برای جلوگیری از آن باید انجام داد. توجه داشته باشید که کودکان را نترسانید یا آن‌ها را نگران و ناامید نکنید.
به هر حال استفاده از ماسک برای کودکان بالای پنج سال ضروری است.
توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی درباره استفاده از ماسک برای کودکان
سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که مردم همیشه در مورد اقدامات توصیه‌شده در منطقه خود با مقامات محلی مشورت کرده و از آن‌ها پیروی کنند. یک گروه تخصصی بین‌المللی و چند رشته‌ای که توسط سازمان بهداشت جهانی گرد هم آمده‌اند، شواهدی را در مورد بیماری و انتقال ویروس کرونا در کودکان و شواهد محدود موجود در مورد استفاده از ماسک برای کودکان بررسی کرده است. بر اساس این تحقیقات و سایر عوامل مانند نیازهای روانی – اجتماعی کودکان و مراحل رشد، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف موارد زیر را توصیه می‌کنند.
کودکان ۵ سال به پایین نباید از ماسک استفاده کنند. این امر براساس ایمنی و علاقه کلی کودک و ظرفیت استفاده مناسب از ماسک با حداقل کمک است.
آیا شرایطی وجود دارد که کودکان ۵ ساله و کمتر از آن ممکن است از ماسک استفاده کنند یا از آن‌ها استفاده شود؟
به طور کلی، کودکان ۵ سال به زیر نباید از ماسک استفاده کنند. این توصیه بر اساس ایمنی و علاقه کلی کودک و ظرفیت استفاده مناسب از ماسک با حداقل کمک است. ممکن است الزامات محلی برای استفاده از ماسک برای کودکان ۵ سال به زیر وجود داشته باشد یا نیازهای خاصی در برخی از محیط‌ها، مانند نزدیک شدن جسمانی به شخص بیمار. در این شرایط، اگر کودک ماسک می‌زند، والدین یا سرپرست دیگر باید مستقیماً در معرض دید باشند تا بر استفاده ایمن از ماسک نظارت داشته باشند.
آیا ماسک برای کودکان دارای اختلال رشد مضر است؟
استفاده از ماسک برای کودکان در هر سنی با اختلالات رشدی، معلولیت یا سایر شرایط خاص بهداشتی نباید اجباری باشد و توسط والدین، سرپرست، مربی و یا ارائه‌دهنده خدمات پزشکی به صورت موردی ارزیابی شود. در هر صورت، کودکان مبتلا به اختلالات شناختی یا تنفسی شدید با مشکلات تحمل ماسک نباید از ماسک استفاده کنند.
آیا کودکانی که مشکلات سلامتی یا بیماری دارند که سیستم ایمنی آن‌ها را مختل می‌کند، باید از ماسک استفاده کنند؟
کودکان مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند فیبروز کیستیک یا سرطان باید با مشورت پزشک خود از ماسک پزشکی استفاده کنند. ماسک طبی محافظتی برای فرد ماسک‌دار است و از انتقال آن به دیگران جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود برای افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند که آن‌ها را بیشتر در معرض بیماری جدی قرار می‌دهد، توصیه شود.
چه نوع ماسک هایی برای کودکان مفید است؟
کودکانی که از سلامت عمومی خوبی برخوردارند می‌توانند از ماسک غیرطبی یا پارچه‌ای استفاده کنند. این نکته از انتقال ویروس به دیگران در صورت آلوده بودن و عدم اطلاع از آلوده بودن جلوگیری می‌کند. فرد بالغی که ماسک را ارائه می‌دهد باید اطمینان حاصل کند که ماسک پارچه‌ای اندازه مناسبی دارد و به اندازه کافی بینی، دهان و چانه کودک را می‌پوشاند.
کودکان مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند فیبروز کیستیک، سرطان یا سرکوب سیستم ایمنی، باید با مشورت پزشک خود از ماسک طبی استفاده کنند. یک ماسک پزشکی گسترش ویروس و محافظت از آن را کنترل می‌کند و برای افرادی که بیشتر در معرض بیماری شدید کرونا هستند توصیه می‌شود.
کودکان چگونه باید ماسک بزنند؟
کودکان باید از اصول یکسان برای پوشیدن ماسک پیروی کنند. این شامل پاک کردن دست‌ها حداقل ۲۰ ثانیه در صورت استفاده از دستمال حاوی الکل یا حداقل ۴۰ ثانیه در صورت استفاده از آب و صابون، قبل از گذاشتن ماسک است. مطمئن شوید که اندازه ماسک برای پوشاندن بینی، دهان و چانه مناسب است. نحوه صحیح استفاده از ماسک از جمله عدم لمس جلوی ماسک و کشیدن آن زیر چانه یا داخل دهان به کودکان آموزش داده شود. آن‌ها باید ماسک را در کیسه یا ظرف نگهداری کنند و ماسک را با دیگران به اشتراک نگذارند.
آیا استفاده از ماسک برای کودکان لازم است؟
هر کودکی که دارای علائم نشان‌دهنده بیماری کرونا است، باید ماسک پزشکی بپوشد تا زمانی که بتواند آن را تحمل کند. کودک باید قرنطینه باشد و به محض اینکه احساس ناخوشی کرد، حتی اگر علائم خفیف باشد، از پزشک مشاوره گرفت. اعضای خانواده/مراقبان که در فاصله یک متری کودک بیمار در خانه می‌آیند نیز باید از ماسک استفاده کنند.
یکی از اعضای خانواده که بیمار است یا تست ویروس وی که باعث بیماری کرونا می‌شود مثبت شده است، باید در صورت امکان از دیگران جدا شود. اگر کودک در فاصله یک متری فرد بیمار به خانه آمد، بزرگسال و کودک باید در این مدت ماسک پزشکی بزنند.
آیا معلمان یا دیگر بزرگسالانی که با کودکان کار می‌کنند باید ماسک بزنند؟
در مناطقی که انتقال گسترده وجود دارد، همه بزرگسالان زیر ۶۰ سال و از سلامت عمومی بالایی برخوردارند باید از ماسک‌های پارچه‌ای استفاده کنند در صورتی که نمی‌توانند حداقل یک متر فاصله با دیگران را تضمین کنند. این امر به ویژه برای بزرگسالانی که با کودکانی کار می‌کنند که ممکن است ارتباط نزدیکی با کودکان و یکدیگر داشته باشند، اهمیت دارد.
بزرگسالان بالای ۶۰ سال یا دارای هرگونه بیماری زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی، دیابت یا سرطان ریه، باید از ماسک پزشکی استفاده کنند زیرا خطر ابتلا به بیماری شدید کرونا بیشتر است.
آیا کودکان هنگام ورزش یا انجام فعالیت‌های بدنی باید از ماسک استفاده کنند؟
استفاده از ماسک برای کودکان هنگام ورزش یا انجام فعالیت‌های بدنی مانند دویدن، پریدن یا بازی در زمین بازی مناسب نیست چرا که ممکن است تنفس آن‌ها را به خطر بیاندازد. هنگام سازماندهی این فعالیت‌ها برای کودکان، تشویق سایر اقدامات حیاتی بهداشت عمومی مهم است: حفظ حداقل فاصله یک متری از دیگران، محدودیت تعداد بازی کودکان با یکدیگر، دسترسی به امکانات بهداشت دست و تشویق استفاده از آن‌ها.
آیا جایگزینی برای ماسک‌های پارچه‌ای مانند محافظت صورت وجود دارد؟
در شرایط پاندمی کرونا، برخی از کودکان ممکن است به دلیل معلولیت یا شرایط خاصی مانند کلاس‌های گفتاری که معلم باید دهان آن‌ها را ببیند، نتوانند ماسک بزنند. در این موارد، ممکن است محافظ صورت جایگزینی برای ماسک‌ها در نظر گرفته شود، اما از محافظت معادل در جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری می‌کند.
اگر تصمیمی برای استفاده از محافظ صورت گرفته شود، باید کل صورت را بپوشاند، در اطراف صورت بپیچد و تا زیر چانه امتداد یابد. هنگام پوشیدن لباس احتیاط کنید تا از صدماتی که می‌تواند آن را بشکند و به چشم یا صورت آسیب برساند جلوگیری شود.
سوالاتی درباره استفاده ماسک برای کودکان در دوران کرونا
یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری کرونا، علاوه بر شست‌وشوی خوب دست‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک صورت است. به‌خصوص برای نوع دلتای ویروس کرونا بسیار مهم است. این راه پیشگیری برای کودکان زیر ۱۲ سال هم توصیه می‌شود. برخی از والدیت ممکن است نگران عوارض استفاده از ماسک برای کودکان باشند و به این دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
آیا پوشیدن ماسک برای کودکان می‌تواند تنفس آن‌ها را با مشکل روبه‌رو کند؟
نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه استفاده از ماسک های صورت برای کودکان می‌تواند میزان مصرف اکسیژن را کاهش داده و منجر به کاهش سطح اکسیژن خون شود که به هیپوکسمی معروف است. با این حال، ماسک‌ها از مواد قابل تنفس ساخته شده‌اند که مانع از اکسیژن مورد نیاز کودکان نمی‌شود. ماسک‌ها بر توانایی تمرکز یا یادگیری فرزند شما در مدرسه تأثیر نمی‌گذارد. اکثریت قریب به اتفاق کودکان ۲ سال به بالا می‌توانند با خیال راحت از ماسک صورت برای مدت طولانی مانند روزهای حضور در مدرسه استفاده کنند.
آیا استفاده از ماسک برای کودکان می‌تواند رشد ریه کودک را مختل کند؟
خیر، استفاده از ماسک روی رشد طبیعی کودک تأثیر نمی‌گذارد. این به این دلیل است که اکسیژن از طریق ماسک و اطراف آن عبور می‌کند، در حالی که اسپری قطرات تنفسی که ممکن است حاوی ویروس باشد را مسدود می‌کند. حفظ سلامت ریه‌های کودک مهم است و ااین مسئله قطعا شامل پیشگیری از عفونت‌هایی مانند COVID-19 می‌شود.
آیا ماسک‌ها دی اکسید کربنی را که معمولاً از آن خارج می‌کنیم به دام می‌اندازند؟
خیر، گزارشات غلطی مبنی بر اینکه ماسک برای کودکان می‌تواند منجر به مسمومیت با دی اکسید کربن (معروف به هیپرکاپنی) شود، ناشی از تنفس مجدد هوایی است که معمولاً از آن خارج می‌کنیم. اما این درست نیست. مولکول‌های دی اکسید کربن بسیار ریز هستند، حتی کوچک‌تر از قطرات تنفسی. نمی‌توان آن‌ها را با مواد قابل تنفس مانند پارچه یا ماسک‌های یکبار مصرف به دام انداخت. در حقیقت، جراحان در طول روز بدون هیچ آسیبی از ماسک‌های محکم استفاده می‌کنند.
با این حال، کودکان زیر ۲ سال نباید از ماسک استفاده کنند زیرا ممکن است نتوانند آن را بدون کمک بردارند. کودکان مبتلا به مشکلات تنفسی شدید یا اختلالات شناختی نیز ممکن است به سختی ماسک صورت را تحمل کنند و احتیاط‌های بیشتری لازم است.
آیا ماسک‌ها با تحت فشار قرار دادن بدن می‌توانند منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شوند؟
خیر. استفاده از ماسک صورت سیستم ایمنی بدن کودکان را ضعیف نمی‌کند و در صورت قرار گرفتن در معرض ویروس COVID-19 شانس بیماری را افزایش نمی‌دهد. استفاده از ماسک، حتی اگر علائم COVID-19 وجود نداشته باشد، از گسترش ویروس جلوگیری می‌کند.
چگونه ماسک‌ها از شیوع ویروس کرونا جلوگیری می‌کنند؟
ماسک صورت وقتی به درستی استفاده شود، مانعی ایجاد می‌کند که باعث کاهش اسپری تف و قطرات تنفسی فرد می‌شود. ماسک ها همچنین می‌توانند از سایر افرادی که مبتلا به ویروس کرونا هستند اما علائم بیماری را نشان نمی‌دهند و افرادی که می‌توانند در عرض ۶ پا از شما حرکت کنند، محافظت کنند، قطرات تنفسی که می‌توانند هنگام عطسه یا سرفه یا بلند کردن صدای افراد به آنجا بروند.
چند نکته برای آنکه ماسک موثرتر باشد
از ماسکی استفاده کنید که:
- بینی و دهان را هم بپوشاند
- محکم اما راحت در کنار صورت قرار می‌گیرد
- چند لایه پارچه داشته باشد
- تنفس نامحدود را مجاز کند
توجه داشته باشید که یکی دیگر از مزایای استفاده از ماسک برای کودکان این است که ممکن است افراد از لمس دهان و صورت خود جلوگیری کنند، که یکی دیگر از راه‌های انتقال ویروس کرونا است.
ماسک‌ها ابزار مهمی در جلوگیری از شیوع ویروس کرونا هستند، به ویژه در مواردی که انواع خطرناک در بین کودکان واکسینه‌نشده منتشر می‌شود. آن‌ها برای افراد بالای ۲ سال بی خطر و موثرتر هستند. در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد استفاده از ماسک صورت در فرزند خود، از صحبت با پزشک متخصص اطفال دریغ نکنید.
آنچه خواندید، توسط مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی آی قصه، به کمک مقالات معتبری در سایت‌های WHO و HealthyChildren ترجمه شده بود.
