سازمان بهداشت جهانی در سال 2018، “اختلالات مرتبط با بازی‌های ویدئویی” را به کتاب مرجع پزشکی خود یعنی “طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها” اضافه کرده است. اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری خیلی سریع و آسان است. اگر کودک شما این علائم را دارد ممکن است به بازی‌های کامپیوتری اعتیاد داشته باشد:
این مطلب را مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی آی‌قصه از سایت معتبر parenting.firstcry ترجمه و بازنویسی کرده است.
- انکار
اولین نشانه اعتیاد، حالت تدافعی گرفتن و انکار وجود مشکل است. کودک شما ممکن است از پذیرفتن این واقعیت که شدیدا به بازی‌های ویدئویی وابسته شده است امتناع کند، حتی اگر شما شواهد و مدارک لازم را به او نشان دهید، او باز هم این مساله را انکار خواهد کرد.
- هزینه‌های مرتبط با بازی
ممکن است فرزندتان برای ارتقاء بازی، خرید اقلام و وسایل مرتبط با بازی، از شما پول درخواست کند یا حتی ممکن است از شما پول بدزدد تا به این عادت هرروزه خود دامن بزند و آن را تشدید کند.
- بی‌علاقگی کودک به سایر ابعاد زندگی
دنیای بازی‌های ویدئویی ممکن است تمام زندگی کودک شما را تا حدی به تسخیر خود درآورد که باعث شود دوستان و خانواده برایش خسته‌کننده بنظر برسند. اهمال کودک در انجام فعالیت‌های دیگر مانند مطالعه، ارتباط با همکلاسی‌ها، و گیجی و بی‌نظمی اغلب منجر به عملکرد ضعیف او در مدرسه می‌شود. بعضی از کودکان در رعایت اصول بهداشتی نیز کوتاهی می‌کنند، مثلا روزهای متمادی حمام نمی‌روند، و بیشتر وقت خود را صرف انجام بازی‌های ویدئویی می‌کنند.
- زمان کنترل نشده بازی
شاید کودک به شما قول بدهد که فقط تا 10 دقیقه دیگر یا تا اتمام همین مرحله بازی خواهد کرد، ولی قادر نیست جلوی خودش را بگیرد و تا چند ساعت دیگر پای بازی می‌نشیند. حتی ممکن است این کار را بدون اینکه متوجه آن باشد انجام دهد!
- ناتوانی در قبول شکست
در این موارد، کودک پس از باختن در بازی یا وقتی که نمی‌تواند مرحله خاصی را به پایان برساند، عصبانی شده و رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهد. شاید بی‌دلیل عصبانی و کلافه شود و قادر به درک این مساله نیست که این فقط یک بازی است.
- مخفی شدن و بازی کردن
اگر همیشه بخاطر بازی کردن بیش از حد کودک، سرش غر بزنید و یا کلا بازی را برایش ممنوع کنید، سعی خواهد کرد تا راهی پیدا کند که بتواند مخفیانه و دور از چشم شما بازی کند. شاید با دروغ و کلک و آوردن بهانه، از دست شما در رفته تا بتواند تنها برای چند دقیقه بازی کند.
- حواسپرتی دائمی
کودک حتی زمان‌هایی که مشغول بازی نیست هم غرق افکار خودش بوده و حواسش به اطرافش نیست و معمولا مشغول فکر کردن به بازی‌های ویدئویی یا حرف زدن در مورد آنها است. با کوچکترین اشاره به معتاد شدن او به بازی‌های کامپیوتری، بهم ریخته و از کوره در می‌رود.
والدین چطور می‌توانند به بچه‌ها کمک کنند که به شکلی درست از بازی‌های ویدئویی لذت ببرند و از مشکلات مرتبط با ان جلوگیری کنند؟
بازی‌های ویدئویی، مزایا و معایب زیادی برای کودکان دارد، ولی والدین می‌توانند ابعاد خاصی را در ذهن داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که فرزندانشان بدون هیچگونه مشکلی از بازی‌های ویدئویی لذت می‌برند.
- به فرزندان خود که در مقطع پیش‌دبستانی هستند اجازه بازی با کامپیوتر را ندهید.
- قبل از خرید بازی یا اجازه دادن به فرزند خود برای استفاده از آن، حتما رتبه‌بندی، محدوده سنی، و هر گونه اخطار مرتبط با محتوای بازی را بررسی کنید.
- سعی کنید خودتان هم بازی کنید و خود را بخشی از دنیای آنها کنید. به این شکل، کودکتان کم کم سرحرف را باز کرده و در مورد جنبه‌های مختلف بازی با شما صحبت می‌کند.
- زمان مشخص و محدودی را برای بازی کودک تعیین کنید. که البته این شامل بازی با یکی از دوستانش در منزل او هم می‌شود.
- تعاملات آنلاین فرزندتان با غریبه‌ها را همیشه چک کنید و حواستان باشد که هیچگونه اطلاعات شخصی را برای کسی نمی‌فرستند. تمام تجهیزات کامپیوتری و دیجیتال را خارج از اتاق کودک نگه دارید، مخصوصا در طول شب. تجهیزات کامپیوتری را نقطه‌ای از منزل بگذارید که در معرض دید همگان باشد و خودتان بتوانید از دور صفحه کامپیوتر را ببینید.
- اگر خودتان هم اهل بازی ویدئویی هستید، تمامی این قوانین را برای خودتان هم اعمال کنید تا فرزندتان نیز از شما یاد بگیرد.
- تنها زمانی به کودک اجازه بازی بدهید که تکالیف مدرسه یا دیگر کارهای شخصی‌اش را انجام داده باشد.
- کاری کنید سایر فعالیت‌های بدنی و ورزش نیز جزو برنامه روزانه کودک شود.
انجام بازی‌های ویدئویی برای کودکان خردسال توصیه نمی‌شود، زیرا نور صفحه کامپیوتر به چشمانشان آسیب می‌زند. همچنین، اینگونه بازی‌های ذهن لطیف و حساس بچه‌ها را در معرض مسائل ارزشی و اخلاقی نامناسب قرار می‌دهد و به همین دلیل، باید سعی کنید فرزندتان را با فعالیت‌های دیگر و برای ساعات طولانی، شاد و سرگرم نمایید. مثلا می‌توانید جعبه کاردستی بخرید و با آن، کودک خود را مشغول کنید. یکی از بهترین راه‌های سرگرم کردن بچه‌ها، استفاده از جعبه فعالیت به همراه کاربرگ و کتاب‌های داستان است که لحظات خیلی خوشی را برایشان رقم می‌زند. همچنین ترتیبی دهید تا فرزندتان هر روز با دوستانش بازی‌های ساده و بدون ساختار انجام دهد، چرا که این امر باعث توسعه مهارت‌های خودتنظیمی او شده که بر اساس اطلاعات موجود، در تمامی ابعاد زندگی و موفقیت فرد تاثیر خیلی بالایی دارد.
