اریک کارل نویسنده و تصویرگر نام‌آشنا در سیراکوز به دنیا آمد؛ در میانه‌ی سال ۱۹۲۹ میلادی و در یک خانواده‌ی مهاجر آلمانی. او اولین کتابش را در ۳۹ سالگی منتشر کرد. ورودش به دنیای نوشتن کتاب کودکانه به دعوت ویراستار و نویسنده‌ی مشهور، بیل مارتین رقم خورد. مارتین با دیدن کارهای تبلیغاتی کارل، از او دعوت کرد تا تصویرگر کتاب «خرس قهوه‌ای، خرس قهوه‌ای، تو چه می‌بینی؟» باشد. کتابی که حالا جزو شناخته‌شده‌ترین آثار است. کارل بعد از همکاری با مارتین در خرس گرسنه، مسیر خودش را ساخت و به‌عنوان نویسنده‌ای خلاق در دنیای ادبیات کودک جا باز کرد. معروف‌ترین اثر او کتاب «کرم ابریشم خیلی گرسنه» است که سپیده بیگدلی، نویسنده‌ی مجله کودک، واحد پژوهشی و فرهنگی شرکت دنیای کودکان آی‌قصه در این مطلب این کتاب کودکانه را معرفی می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با اریک کارل مقاله «راوی قصه‌های کودکانه از طبیعت» را در آی‌قصه بخوانید.
کتاب کودکانه کرم ابریشم خیلی گرسنه
گوشه‌ای دنج از کره‌ي زمین، زیر نور ماه نقره‌ای، روی یک برگ سبز و قشنگ، تخم کوچولویی زندگی می‌کرد. شنبه، تخم کوچولو شکست و کرم ابریشم متولد شد. با یک بدن سبز و یک معده‌ی جادویی که هر چه غذا می‌خورد، سیر نمی‌شد. یکشنبه سیب خورد، دوشنبه رفت سراغ گلابی، سه شنبه نوبت آلوها بود و روزهای بعد نوبت بقیه‌ی خوراکی‌ها. اما انگار کرم ابریشم دوست داشت تمام خوراکی‌های خوشمزه‌ی دنیا را بخورد؛ البته یک روز هم به دردسر افتاد و دل‌درد گرفت.
کرم ابریشم بعد از چشیدن کلی خوراکی‌های خوشمزه، به پیله‌اش رفت تا استراحت کند. چند روز بعد، یک پروانه‌ی خوش‌رنگ و قشنگ از پیله بیرون آمد که دیگر خیلی هم گرسنه‌اش نبود.
اریک کارل؛ پدر قصه‌هایی برای تمام بچه‌های جهان
اریک کارل، سال ۱۹۲۹ در نیویورک متولد شد؛ شاید آن‌موقع کسی فکرش را نمی‌کرد این کودک، نویسنده کتاب کودکانه های جهانی شود و برای بچه‌های سرتاسر جهان، داستان‌های ماندگاری به دنیا بیاورد. سراسر زندگی ۹۱ ساله‌ی پدر کرم ابریشم خیلی گرسنه ، با هنر گره خورده بود؛ با نقاشی، مجسمه‌سازی، تئاتر و پررنگ‌تر از همه، قصه نوشتن و تصویر ساختن برای بچه‌ها.
داستان‌های کارل، به ساده‌ترین شکل ممکن روایت شده‌اند. داستان‌هایی که با طبیعت و حیوانات گره خورده‌اند و توانسته‌اند به دل بچه‌های سرتاسر جهان راه پیدا کنند. همین ویژگی بود که اریک کارل را به یک نویسنده کتاب کودکانه های جهانی تبدیل کرد. داستان‌های کارل برای او افتخاراتی مثل نامزدی در جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن و مدال جایزه میراث ادبیات کودکان را به ارمغان آوردند.
داستان کرم ابریشم خیلی گرسنه ، مثل بقیه‌ی آثار اریک کارل در ادبیات کودک، داستانی بسیار ساده دارد؛ و در پس همین سادگی، مفاهیم مهمی را به کودک القا می‌کند. کودک در این کتاب نه تنها با نام خوراکی‌ها و روزهای هفته آشنا می‌شود، بلکه مسیر پروانه شدن را می‌بیند و صبر کردن را یاد می‌گیرد. این داستان بخش زیادی از جذابیتش را از تصویرهایش دارد، تصویرهایی که کارل با هنرمندی تمام از کرم ابریشم و خوراکی‌ها کشیده است.
کرم ابریشم خیلی گرسنه، یک داستان کودک تمام عیار است؛ داستانی که هم قصه‌ای بامزه و خواندنی در دل دارد و هم از آموزش مفاهیم مختلف غافل نشده است.
آی‌قصه مطالعه این کتاب کودکانه را به چه کسانی توصیه می‌کند؟
اگر از آی‌قصه می‌شنوید، این کتاب برای تمام ۳ تا ۷ ساله‌ها انتخاب خوبی است؛ خصوصاً ۳ تا ۷ ساله‌هایی که خیلی خوش‌غذا نیستند و یا دارند روزهای هفته را یاد می‌گیرند. برای این کودکان، مطالعه‌ی کتاب کودکانه کرم ابریشم خیلی گرسنه یک تیر و چندین نشان است. هم قصه‌ای سرگرم‌کننده می‌خوانند و هم در قالب قصه که یکی از موثرترین قالب‌های آموزشی است، با خوراکی‌ها، روزهای هفته و زندگی کرم ابریشم آشنا می‌شوند.
بیشتر بخوانید: ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر
برشی از این کتاب کودکانه را با هم بخوانیم:
زیر نور ماه
روی برگی
یک تخم کوچولو بود
روز شنبه
با طلوع خورشید یک کرم ابریشم کوچولو و خیلی گرسنه از توی تخم بیرون آمد.
از گوشه و کنار و پشت‌پرده‌ی کتاب کودکانه کرم ابریشم:
- کرم ابریشم گرسنه سال ۱۹۶۹ منتشر شد؛ در دوره‌ای که هنوز ادبیات کودک قصه‌های زیادی برای بچه‌ها نداشت. اما زندگی ساده‌ی کرم ابریشم، به کشورها و زبان‌های مختلفی (حدود ۶۶ زبان) سفر کرد، بچه‌های زیادی را پای قصه‌اش نشاند و بارها تجدید چاپ شد.
- اریک کارل، در ۹۱ سالگی درگذشت اما کرم گرسنه‌اش هیچ‌وقت تسلیم مرگ نشد. داستان پنجاه ساله‌ای که هنوز چاپ می‌شود، هنوز خوانده می‌شود و دیگر یکی از چهره‌های پیشکسوت ادبیات کودک است؛ داستانی که قصد ندارد بمیرد.
- کارل در مورد محبوبیت و شهرت جهانی کتاب کودکانه کرم خوش اشتها گفته است: «فکر می‌کنم دلیل محبوبیت این کتاب امیدواری است؛ بچه‌ها به امید نیاز دارند. یک کرم کوچک بی‌اهمیت می‌تواند به پروانه‌ای زیبا تبدیل شود و با هوش و استعداد خود به جهان پرواز کند. آیا من هم می‌توانم چنین کاری انجام دهم؟ بله که می‌توانی و فکر می‌کنم جذابیت این کتاب همین باشد.» همچنین می‌گوید: «زیرا کودکان نیز بزرگ می‌شوند و بال‌هایشان را برای پریدن می‌گشایند.»
- کتاب کودکانه کرم ابریشم خیلی گرسنه بارها و توسط مترجم‌های مختلفی به ایران سفر کرده است؛ بعضی از این ترجمه‌ها عبارتند از:
- ترجمه مهناز همت‌خواه نشر عصر اندیشه
- ترجمه کتایون صدرنیا، نشر فرهنگ اسلامی
- ترجمه شیما حاجی احمدی، نشر ایران‌بان
- ترجمه نسرین سهرابیان، نشر سیمرغ آسمان آذرگان
حواستان به این نکات باشد!
کرم ابریشم خیلی گرسنه داستانی ساده و روان دارد، بخش زیادی از جذابیت این داستان، به تصویرهای زیبای کارل بستگی دارند. بنابراین وقت خواندن، کتاب را جلوی کودک بگذارید و برای ورق زدن عجله نکنید.
چند کتاب کودکانه پیشنهادی آی‌قصه برای شما:
بغل، اوئین مک لافلین
کوچولوی گمشده، کریس هاگتن
خرگوش گوش داد، کوری دورفلد
این مطلب را سپیده بیگدلی به سفارش مجله کودک برای بخش «پیشنهاد کتاب» تهیه کرده است. سایت آی‌قصه هر هفته به معرفی یک کتاب کودکانه می‌پردازد. با ما همراه باشید.
