سپیده بیگدلی، نویسنده‌ی آی قصه: این هفته یک معرفی کتاب برای نوجوانان داریم؛ کتاب زیر نور ماه شیشه ای از ژاکلین وودسون. ژاکلین وودسون، نویسنده‌ای دغدغه‌مند است؛ نویسنده‌ای که دنیای کودکان و نوجوانان را می‌شناسد و از دغدغه‌هایی می‌نویسد که کمتر نویسنده‌ای بهشان سر زده است؛ ایده‌هایی جسورانه و در حین حال ساده و خواندنی که می‌توانند کودک و نوجوان را مسحور دنیای‌شان کنند. با مجله کودک، تیم پژوهشی و آموزشی اپلیکیشن قصه کودکانه آی قصه، در این مطلب همراه باشید.
این کتاب برای نوجوانان از چه چیزی می گوید؟
لورل در مسیر توفان
توفان کاترینا، چیزها و آدم‌های زیادی را با خودش میبرد و دو تا از آن‌ها، مادر و مادربزرگ لورل، شخصیت اصلی این کتاب نوجوانان، هستند. توفان کاترینا، زندگی لورل را زیرورو می‌کند و می‌شود گفت آرامش او را هم با خودش میبرد. لورل با پدر و برادر کوچکش به شهر دیگری می‌روند تا زندگی تازه‌ای شروع کنند، اما توفان رد پای پررنگی در ذهن و زندگی لورل بر جای گذاشته است.
مرگ مادر و مادربزرگ لورل را تنها می‌کند، اطرافش چیزی جز اندوه نیست، اندوه پدرش و اندوه بی‌پناهی برادر کوچکش. توفان کاترینا برای لورل حفره‌ای عمیق از فقدان به یادگار گذاشته است؛ لورل سعی می‌کند حفره را با نوشتن پر کند اما چندان موفق نمی‌شود و حفره به تدریج با ماه پر می‌شود، ماه شیشه‌ای! او ماه را از طریق کاپیتان تیم بسکتبال که پسری به نام تی‌بوم است می‌شناسد؛ ماه شیشه ای مثل نور ماه بر حفره‌ی تاریک زندگی لورل می‌تابد و سوگ را از دلش می‌گیرد، اما این روشنایی دوام چندانی ندارد و لورل باید مدام ماه مصرف کند! بله، ماه شیشه‌ای نوعی ماده‌ی مخدر است.
از این نویسنده‌ی کتاب نوجوانان بدانیم:
ژاکلین وودسون، نویسنده‌ی نانوشته‌ها
ژاکلین وودسون، نویسنده‌ی آفریقایی‌تبار کتاب برای نوجوانان و کودکان، نویسنده‌ای دغدغه‌مند است؛ نویسنده‌ای که دنیای کودکان و نوجوانان را می‌شناسد و از دغدغه‌هایی می‌نویسد که کمتر نویسنده‌ای بهشان سر زده است؛ ایده‌هایی جسورانه و در عین حال ساده و خواندنی که می‌توانند مخاطب را مسحور دنیای‌شان کنند.
ژاکلین وودسون متولد ۱۲ فوریه ۱۹۶۳ در آمریکاست؛ او بعد از تمام کردن کالج در شرکتی در زمینه‌ی کتاب‌های کودک مشغول به کار شد. سپس آن‌جا به دنیای قصه‌ها سفر کرد و همان‌جا ماند و خودش هم دست به نوشتن کتاب نوجوانان و کودکان زد؛ جایزه‌های معتبر و مشهوری که در کارنامه‌ی این نویسنده نشسته‌اند، نشان می‌دهند سفر وودسون به دنیای قصه‌ها موفقیت‌آمیز بوده است.
وودسون با در خدمت گرفتن زبانی روان و خیال‌انگیز، از مسائل مهمی مثل تبعیض نژادی، بحران‌های کمین‌کرده در مسیر گذر از نوجوانی به بزرگسالی و درک تفاوت‌ها می‌گوید. داستان‌های او جهان برابر و تازه‌ای برای کودکان و نوجوانان می‌سازند.
خانم نویسنده در کتاب نوجوان زیر نور ماه شیشه ای ، دست روی یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین و کمترپرداخته‌ترین دغدغه‌ها و بحران‌ها، یعنی اعتیاد نوجوانان می‌گذارد. او همچنین نشان می‌دهد که فقدان و سوگ می‌تواند چه فضایی برای ورود انواع بحران‌ها آماده کند؛ همچنین توفان کاترینا و مصائبش نیز در این کتاب یرای نوجوانان به نمایش کشیده می‌شوند.
مطالعه‌ی این کتاب به نوجوانان کمک می‌کند در ذهن‌شان مسیرهای زیادی برای عبور از یک بحران، یک فقدان و سوگ بسازند، آن‌ها در این کتاب در دل روایتی روان و تاثیرگذار می‌بینند که اندوه می‌تواند تکثیر شود و اندوه‌های عمیق‌تری بسازد. بنابراین برای مقابله با آن نباید آسان‌ترین راه را انتخاب کرد؛ همچنین در پایان لورل به نور ماه واقعی می‌رسد، به برگشت از مسیری که شاید از نگاه دیگران بی‌بازگشت به نظر برسد و این مسئله تداعی‌کننده‌ی احساس حیاتی امید است.
بیشتر بخوانید: خود شجاع تو از ژاکلین وودسون
آی‌قصه مطالعه کتاب را به چه کسانی توصیه می‌کند؟
شاید طبق معرفی آی‌قصه از این کتاب برای نوجوانان ، فکر کنید این داستان تنها برای آنهایی که دچار سوگ یا فقدان شده‌اند یا بحران بزرگی را تجربه کرده‌اند نوشته شده است، اما باید بگوییم این‌طور نیست! آی قصه مطالعه‌ی این کتاب را به تمام نوجوانان و والدین و معلم‌هایی که با نوجوانان سروکار دارند، توصیه می‌کند.
در روند این کتاب نوجوان ، مهارت‌هایی مثل حل مسئله، عدم اعتماد زودهنگام، شادی‌های کاذب و… واکاوی می‌شوند؛ هر نوجوانی ممکن است در این دوران با مسائل مختلفی روبه‌رو شود و بحران‌های متنوعی را طی کند، بحران‌هایی که هر کدام می‌توانند کارت دعوتی برای اشتباه‌ها و خطرهایی مثل اعتیاد، فرار و … باشند، بنابراین این داستان می‌تواند با ترسیم یک مسیر اشتباه، نوجوانان را متوجه مسیرهای اشتباه زیادی کند؛ می‌تواند به آن‌ها بگوید همیشه می‌شود از نو شروع کرد و هیچ اتفاقی پایان زندگی نیست.
برشی از زیر نور ماه شیشه ای را با هم بخوانیم:
«آن شب، بعد از ترک خانه، برف بارید. اوایل آوریل بود. اما برف می‌آمد. سنگین نبود، فقط دانه‌های روشنی بود در تاریکی. همچنان که از کنار پنجره‌های خانه ها، یکی بعد از دیگری، رد می‌شدم، صورت‌های خندان خانواده‌هایی را دیدم که دور میز شام جمع بودند؛ از شیشه‌ی آخرین خانه، زنی را دیدم که ظرف گوشتی را سر میزی میبرد که با تخم مرغ‌های رنگی و سبزی‌های پلاستیکی تزئین شده بود. ایستادم و در آن تاریکی خم شدن سرهای‌شان را تماشا کردم. یکشنبه‌ی استر بود. پسر کوچولویی در صندلی‌اش برگشت و مستقیم نگاهم کرد. نمی‌دانم چه مدت همدیگر را نگاه می‌کردیم؛ من زندگی او را تماشا می‌کردم و او زندگی مرا. بعد، بقیه‌ی اعضای خانواده سرشان را بلند کردند و پسربچه سرش را برگرداند. ماه در همه‌ی وجودم پخش شده بود، لبخند زدم.»
زیر نور ماه شیشه ای – ژاکلین وودسون
از گوشه و کنار و پشت‌پرده‌ی کتاب برای نوجوانان
- کیوان عبیدی آشتیانی که کتاب نوجوان زیر نور ماه شیشه ای را به زبان فارسی دعوت کرده است، در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایبنا در مورد وودسون می‌گوید: «او نویسنده پرکاری است که جوایز زیادی برای آثارش دریافت کرده و مهم‌تر از همه جایزه هانس کریستین اندرسن است که نشان می‌دهد جایگاه او در ادبیات کودک و نوجوان جایگاه بالایی است و شایستگی‌اش را هم دارد.
- ژاکلین وودسون در گفت‌وگویی در مورد این کتاب نوجوان گفته تنها راهش برای مقابله با اعتیاد، نوشتن از آن بود؛ او گفت هر روز نوجوانان زیادی را می‌بیند که در پی شرایط سخت درگیر اعتیاد می‌شوند. همچنین گفت همیشه تمایل داشته در مورد بازماندگان توفان کاترینا بنویسد.
- وودسون برای نوشتن این کتاب بارها به مراکز ترک اعتیاد نوجوانان رفته است و حاصل این پژوهش، جزئیاتی تکان‌دهنده از اعتیاد و مصائبش است که خواننده را با خود همراه می‌کند.
- ماه شیشه‌ای همان مت‌آمفتامین یا ماده‌ی مخدر شیشه است که در تمام کشورها نوجوانان زیادی را درگیر می‌کند.
- زیر نور ماه شیشه ای یک بار و با ترجمه‌ی کیوان عبیدی آشتیانی به ایران و زبان فارسی سفر کرده است.
حواستان به این نکات باشد!
زیر نور ماه شیشه ای ، اگر چه در پایان به امید، نور و روشنایی می‌رسد، اما مطالعه‌ی آن برای کودکان چندان توصیه نمی‌شود، اما تمام نوجوانان با مطالعه‌ی این کتاب می‌توانند راه‌هایی برای غلبه بر مشکلات بشناسند و از خطرهایی که اطرافشان حرکت می‌کند و منتظر یک فرصت است، آگاه شوند.
کتاب برای نوجوانان به انتخاب آی قصه:
بن بست، ارین جیدلنگ
بروکلینی دیگر، ژاکلین وودسون
مقررات، سینتیا لرد
این معرفی را سپیده بیگدلی برای مجله کودک و بخش «پیشنهاد کتاب» نوشته بود. سایت آی‌قصه هر هفته به معرفی یک کتاب کودکان می‌پردازد. با ما همراه باشید.
بسیار زیبا جذاب