یکی دو ساله که بودیم، برایمان مهم نبود با چه لباسی در جمع حاضر میشویم. مهم نبود پیشبندمان تمیز است یا لک دارد یا شیری که خوردهایم دور دهانمان ماسیده؛ اما هرچه بزرگتر شدیم نظر دیگران برایمان اهمیت بیشتری پیدا کرد. در انتخاب لباسهایمان بیشتر دقت میکنیم، با پیژامه و لباس خانگی وارد اجتماع نمیشویم، بهترین عکسهایمان را برای اینستاگرام انتخاب میکنیم و همیشه سعی میکنیم ارزشهای تعیین شده را رعایت کنیم و نسبت به ارزیابی دیگران حساس شدهایم.
حالا سوال اینجاست از چه سنی نگاه دیگران برایمان مهم شد و این ارزشگذاریهای جمعی برایمان اهمیت پیدا کرد؟ و از طرف دیگر این سیستم ارزشگذاری چه تاثیراتی بر زندگی کودکان و بزرگسالان دارد؟ شیدا علیپور، نویسنده سایت کودک و نوجوان آی قصه در ادامه به صورت جامع به این تدتاک و این سوالات پرداخته است.

سارا والنسیا بوتو کیست
سارا والنسیا بوتو در این تدتاک برایمان از آزمایشهایی میگوید که در این زمینه روی کودکان نوپا انجام دادهاند. او دانشجوی دکتری روانشناسی در دانشگاه اموری است و روی رشد شناختی-اجتماعی کودکان ۱۴ ماهه تا ۵ ساله تحقیق میکند. تحقیق جالبی که به ما نشان میدهد کودکان نوپا رفتارشان را عمدتا بر اساس ارزشگذاریهای پیرامونشان شکل میدهند.
تدتاک ارزشگذاری درمورد چیست؟
بوتو و همکارانش یک نوع بازی طراحی کردهاند که به وسیلهی آن، رفتار کودکان را مورد بررسی قرار دهند. این تحقیق به سه روش انجام میشود و هر کدام از آنها پاسخهای جالبی را در اختیار ما میگذارند. در روش اول اهرمی در مقابل کودک قرار میدهند، اما بازخورد مثبت یا منفی به او نمیدهند که بداند دست زدن به آن کار خوبی است یا بد، کودک تا زمانی که آزمایشگر به او نگاه میکند به اهرم دست نمیزند؛ اما به محض اینکه آزمایشگر روی برمیگرداند و تظاهر میکند حواسش نیست، به اهرم دست میزند و با آن بازی میکند.
در روش دوم ۲ اهرم در مقابل کودک قرار دارد که وقتی به اهرم آبی دست میزند آزمایشگر جملات مثبتی را بیان میکند و هر وقت به اهرم نارنجی دست میزند آزمایشگر جملات منفی بیان میکند. کودک صبر میکند تا آزمایشگر روی برگرداند و بعد به اهرم نارنجی دست میزند. در روش سوم یک اهرم و دو آزمایشگر وجود دارد که وقتی کودک به اهرم دست میزند یکی از آزمایشگرها جملات مثبت میگوید و دیگری جملات منفی. در اینجا هم میبینیم وقتی آزمایشگری که جملات منفی میگوید روی برمیگرداند و تظاهر میکند که حواسش نیست، کودک در حضور آزمایشگری که جملات مثبت میگفت به اهرم دست میزند و با آن بازی میکند. پیشنهاد میکنیم تماشای این آزمایش را از دست ندهید. نکتهی جالب این است که در هر سه روش میبینیم که قضاوت و تفکر دیگران برای کودک نوپا مهم است و سعی میکند در معرض قضاوت قرار نگیرد.
نتایج تحقیقاتی از این دست به ما نشان میدهد که چگونه ارزشگذاری ها، رفتار کودکان و حتی بزرگسالان را شکل میدهد. این ارزشگذاریها میتوانند هم به صورت مستقیم باشند مثل وقتی که دختربچهای را به خاطر زیبایی چهره یا لباس پوشیدنش مورد تحسین قرار میدهیم و پسربچهای را به خاطر باهوش بودنش و هم میتواند به شکل غیرمستقیم و ناخودآگاه و از طریق رفتار ما باشد. سیستم ارزشگذاری از سنین بسیار پایین رفتار انسان را شکل میدهد و تغییر این ارزشها و رفتارهایی که به واسطهی آنها شکل گرفتهاند کار دشواری است، پس چه بهتر که از همان ابتدای تولد کودکان حواسمان به ارزشگذاریهای مستقیم و غیرمستقیم باشد.
تدتاک «ارزشگذاری» را با زیرنویس فارسی ببینید.
پیشنهاد میکنیم تدتاک «کووید۱۹ و دردسرهای مدارس آنلاین» را هم تماشا کنید.