هفتم آبان ۱۳۴۰ دختری در گوشه‌ای از شهر تهران و در خانواده‌ای علاقه‌مند به هنر متولد شد. او با سریال مدرسه موش‌ها به تلویزیون راه یافت و بعد به سینما رفت و برای هنرنمایی‌هایش موفقیت و محبوبیت زیادی به دست آورد. بله، درباره‌ی فاطمه معتمد آریا صحبت می‌کنیم و در ادامه زندگینامه او را به روایت اپلیکیشن قصه های صوتی کودکانه آی قصه و به قلم سپیده بیگدلی خواهید خواند.
چهره‌ی پشت نارنجی در مدرسه موش‌ها
سال ۱۳۶۰ بود که سریال محبوب مدرسه‌ی موش‌ها از تلویزیون‌های کوچک پخش شد و در کوتاه‌ترین زمان ممکن در قلب بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترها خانه کرد. بچه‌ها از پشت تلویزیون به مدرسه‌ی موش‌ها رفتند و با شخصیت‌های فراموش‌نشدنی‌اش خاطره‌ها ساختند و دوستی‌ای ابدی برقرار کردند. یکی از این شخصیت‌ها نارنجی بود؛ لوس‌ترین، نازک‌نارنجی‌ترین و پرنازواداترین دانش‌آموز مدرسه‌ی موش‌ها که «ایشششش» از زبانش نمی‌افتاد. اما نارنجی صدا و زندگی‌اش را از چه کسی می‌گرفت؟ پشت این شخصیت محبوب که بود؟ دختر بیست‌ساله‌ای که شاید آن‌روزها کمتر کسی می‌دانست قرار است ردپایی پررنگ در هنر ایران داشته باشد؛ چهره‌ای به نام فاطمه معتمد آریا
فاطمه معتمد آریا ؛ از تولد تا ورود به عرصه‌ی هنر
فاطمه معتمد آریا سال ۱۳۴۰ متولد شد؛ هفتم آبان ماه، در گوشه‌ای از شهر تهران. دوران کودکی او در دل خانواده‌ای سرشار از مهر گذشت، در دل محبت مادر و مهربانی پدر؛ خانواده‌ای که به هنر علاقه داشتند و با عشقی پرشور مسیر زندگی فاطمه را ساختند. او در مصاحبه‌ای با علی دهباشی گفت هنوز تاثیر عشق پدر و مادر را در زندگی‌اش احساس می‌کند و تمام رفتارهایش از آن‌ها ریشه می‌گیرد. مادر برایش کتاب‌های صمد بهرنگی را می‌خرید و پدر به موسیقی و رقص تشویقش می‌کرد.
فاطمه معتمد آریا در مورد ریشه‌های هنرمند شدنش گفته است: «به همین خاطر نفهمیدم از چه زمانی به هنر علاقه پیدا کردم و فکر می‌کنم همیشه این علاقه در من بوده و طبیعی است در چنین خانواده‌ای مورد تشویق و حمایت قرار بگیرم، ولی رابطه‌ی جدی‌تر من با هنر به دوران مدرسه و تحت تاثیر معلم‌های بسیار خوبی که داشتم بر‌می‌گردد. و بعد هم در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود که عملاَ کار هنری را شروع کردم.»
سیزده سالگی فاطمه معتمدآریا مصادف شد با ورود کانون پرورش فکری کودک و نوجوان و شروع یک مسیر و یک قصه. دو سال بعد به دانش‌سرای هنر راه پیدا کرد و سال ۱۳۵۸ به فارغ‌التحصیلی رسید.
کانون پرورش فکری کودک و نوجوان؛ یک روزنه
کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در آن سال‌ها روزنه‌ای رو به هنر، خلاقیت و شکوفایی بود. فاطمه معتمد آریا هم در دل این کانون قد کشید و پا به دنیای بدون مرز هنر گذاشت. فضایی که روی هنرمندان و بزرگانی مثل کیارستمی و بیضایی نیز تاثیر گذاشت و دنیای جدیدی برای کودکان نسل‌های مختلف ساخت. در همان کانون بود که معتمد آریا در چهارده‌سالگی تصمیمش را گرفت و به مربی‌اش گفت: من می‌خواهم هنرپیشه شوم!
زندگی شخصی فاطمه معتمد آریا
فاطمه معتمد آریا حوالی بیست سالگی، از همسرش حامد احمد خواستگاری کرد. حاصل این ازدواج پسری به نام نریمان است که در زمینه‌ی فیلم‌سازی فعالیت می‌کند.
در مسیر بازیگری
سال ۱۳۶۰ و مدرسه‌ی موش‌ها، شروع یک بازیگر موفق در سینمای ایران بود. دختر بیست‌ساله‌ی پشت چهره‌ی نارنجی، بعدها گل‌باقالی خانم خونه‌ی مادربزرگه شد. اولین تجربه‌ی سینمایی این چهره در سال ۱۳۶۴ و در دل فیلم سینمایی جدال رقم خورد. او به‌گفته‌ی خودش از لحاظ ظاهری چندان با تعریف‌های مرسوم یک بازیگر مطابق نبود و در اوایل مسیر با تعجب و حتی تمسخر روبه‌رو شد؛ اما او تصمیمش را گرفته بود، ایستاد و به همه ثابت کرد فرمول و خط‌کشی برای هنرمند وجود ندارد. هرروز با خود کتابی سر صحنه می‌برد و می‌خواند تا از گروه دور باشد و با تمرین‌های فراوان جای پای خودش را در سینمای ایران باز کرد و سمت‌وسوی دیگری به نگاه‌ها بخشید.
فاطمه معتمد آریا سال‌ها جنگید تا کلیشه‌ها را در مورد هنرپیشه‌های زن از بین ببرد؛ تا بگوید عنصر موفقیت بازیگران زن لزوما زیبایی نیست، بلکه این دانش است که به‌مثابه‌ی نردبان فرد را بالا می‌برد و به سمت موقعیت‌های بهتر سوق می‌دهد.
یک شخصیت و هزار چهره
خانم بازیگر به مرور ثابت کرد می‌تواند به هر نقش و چهره‌ای دربیاید و آن را محکم و باورپذیر به صحنه ببرد؛ می‌تواند دختر طبقه کارگر جدال باشد، می‌تواند ننه گیلانه‌ی گیلانه باشد، نرگس کلاه‌قرمزی باشد و نوبر روسری آبی باشد. نقش‌هایی که هر کدام راوی گوشه‌ای از توانایی‌های فاطمه معتمد آریا بودند و منتقدان پیشین را به تحسین واداشتند. او در این باره گفته است: « هر وقت سناریویی را به من پیشنهاد می‌دهند دنبال این هستم که حتماً موضوع متفاوتی نسبت به فیلم‌های قبلی‌ام داشته باشد.»
فاطمه معتمد آریا شانه به شانه‌ی بزرگان
خانم بازیگر در مسیر کاری‌اش در کنار بزرگان زیادی ایستاد و هنرنمایی کرد؛ هنرمندانی مثل بیضایی و فرمان‌آرا همچنین رخشان بنی‌اعتماد، مرضیه برومند، ایرج طهماسب، محسن مخملباف و…
مثلث موفقیت و خاطره‌سازی
وقتی از زندگی هنری فاطمه معتمد آریا حرف می‌زنیم، نمی‌توانیم به مثلث موفق سینمای ایران یعنی فاطمه معتمد آریا ، ایرج طهماسب و حمید جبلی اشاره نکنیم. این سه نفر در کنار هم خاطره‌های زیادی ساختند؛ خاطره‌هایی که از دل کلاه‌قرمزی، دختر شیرینی فروش، یکی بود یکی نبود و زیر درخت هلو متولد شدند و در ذهن‌ها جا خوش کردند.
پیشنهاد می‌کنیم زندگینامه حمید جبلی به روایت آی قصه را هم بخوانید.
ماندگار در ذهن‌ها و قلب‌ها
حالا رد پای فاطمه معتمد آریا از فرهنگ و هنر ایران پاک‌شدنی نیست؛ بازیگری توانمند که قدرتمند جلو رفت و دست‌اندازها را پشت سر گذاشت، با کلیشه‌ها جنگید و در کارهایش چهره‌های مختلف و ماندگاری را به نمایش گذاشت. برای کودکان با نارنجی و مادر کلاه‌قرمزی خاطره ساخت و برای بزرگسال‌ها گیلانه شد. به هنرمندها ثابت کرد توانایی شرط اصلی موفقیت است و هنر مرز و خط‌کشی ندارد. حالا خانم بازیگر جزئی از حافظه‌ی ما و خاطرات ماست، هر سلیقه‌ای داشته باشیم و فارغ از این‌که آثارش را دوست داریم یا نه، نمی‌توانیم رد پای پررنگ و توانایی قابل‌تحسینش را انکار کنیم.
نگاهی به افتخارات و جوایز فاطمه معتمد آریا
برنده ی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای فیلم جهیزیه برای رباب در سال 1366
برنده‌ی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای فیلم برهوت در سال 1367
برنده ی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم ریحانه در سال 1367
برنده‌ی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای فیلم مسافران در سال 1370
برنده‌ی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم هنرپیشه در سال 1371
برنده‌ی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم همسر در سال 1372
نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم روسری آبی در سال 1373
نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم زندگی در سال 1376
کسب جایزه چهارمین فستیوال سالانه «خانه دوست کجاست» در سال 1386 از سوی سازمان فرهنگی هنری شهرداری پایتخت
کسب جایزه سی سال فعالیت در سینما از سوی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران در سال 1387
کسب جایزه بهترین بازیگر زن به خاطر ایفای نقش در فیلم «اینجا بدون من» از جشنواره فیلم مونترال در سال 1390
کسب جایزه هانری لانگ لوا در بخش بازیگران زن از جشنواره فیلم ونسن در سال 1390
کسب تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن به خاطر ایفای نقش در فیلم «اینجا بدون من» از سوی از جشن خانه سینما در سال 1390
برنده جایزه بهترین بازیگر زن در بخش مسابقه «تئاتر بین‌الملل» سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر برای بازی در نمایش «خنکای ختم خاطره» در سال ۱۳۹۷
فعالیت‌های فاطمه معتمد آریا در یک نگاه
تلویزیون
- آشپزباشی
- آرایشگاه زیبا
- زیر تیغ
- بازپرس وارد می‌شود
- گل پامچال
هنرهای عروسکی
- خونه مادربزرگه
- شهر موش‌ها
- مدرسه موش‌ها
- خاله قورباغه
- زاغچه کنجکاو
- کلاه‌قرمزی
سینما
- آباجان
- جان دار
- برف سرخ
- قصه‌ها
- پریناز
- صد سال به این سال‌ها
- تقاطع
- گیلانه
- به من نگاه کن
- عینک دودی
- مرد عوضی
- زندگی
- کلاه قرمزی و پسرخاله
- هنرپیشه
- برهوت
- ریحانه
- ستاره و الماس
- در سکوت
- نبات (محصول ۲۰۱۴ میلادی- جمهوری آذربایجان)
- اینجا بدون من
- می زاک
- زیر درخت هلو
- کارگران مشغول کارند
- روسری آبی
- کلاه قرمزی و سروناز
- یکی بود یکی نبود
- عشق + ۲
- مهر مادری
- یکبار برای همیشه
- محموله
- یاد و دیدار
- گم‌شدگان
- جدال
- بهمن
- یحیی سکوت نکرد
- نیلوفر
- خواب زمستانی
- شیرین
- خواب لیلا
- یک بوس کوچولو
- آبادان
- دختر شیرینی فروش
- مرد آفتابی
- سفر
- همسر
- مسافران
- ناصرالدین شاه آکتور سینما
- جهیزیه‌ای برای رباب
- تحفه‌ها
اگر دوست دارید با زندگی نویسندگان کودک و نوجوان و بزرگان ادبیات و هنر آشنا بشوید، سری به بخش زندگینامه به روایت آی‌قصه بزنید. برای شروع پیشنهاد می‌کنیم مطلب روز جهانی مرتضی احمدی را در سایت آی قصه بخوانید.
